Fijnstof gevaarlijk

Waarom fijnstof gevaarlijk is

Fijnstof bestaat uit onzichtbare superkleine deeltjes, kleiner dan 10 micrometer (µm), één micrometer is één duizendste millimeter. Zij kunnen lang in de lucht blijven zweven en door ons ingeademd worden. Hoe kleiner de deeltjes, hoe dieper ze het lichaam kunnen binnendringen en hoe schadelijker ze zijn. Daarom wordt fijnstof – ook wel particulate matter (PM) genoemd – aangeduid met de grootte ervan, uitgedrukt in µm. Staat er maar één getal, dan betekent dat ‘kleiner dan dat getal’. Het grovere fijnstof (PM2,5-10) slaat al neer in de bovenste luchtwegen zoals je luchtpijp. Het fijne fijnstof (PM0,1-2,5) blijft voor 20% achter in de longblaasjes. Het ultrafijnstof (PM0,1) bereikt voor 100% de longblaasjes en komt óók in het bloed en zo in andere organen terecht. Het heeft een 25x groter reagerend oppervlak dan PM2,5 met hetzelfde gewicht. Zie de onderstaande infographic en TNO (bladzij 12 en 14).

Hoe kleiner de deeltjes, hoe verder ze in het lichaam doordingen

1)  > 10 µm (stof): afgevangen in keel en neus

2)  PM2,5-10 (grover fijnstof): komt vooral terecht in de bovenste luchtwegen; wordt nagenoeg niet uitgeademd

3)  PM0,1 – 2,5 (fijner fijnstof): 80% wordt uitgeademd, de resterende 20% dringt door in de longblaasjes

4)  PM0,1 µm (ultrafijnstof) blijft volledig achter in de longblaasjes en kan tot in de bloedbaan doordringen

Fijnstof in houtrook bevat veel ultrafijnstof, roet en PAK

Houtrook bevat veel ultrafijnstof met op de roetdeeltjes veel  polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Deze deeltjes zijn cel beschadigend en kankerverwekkend. De gezondheidsschade door luchtvervuiling verloopt via schade aan (afweer)cellen door sterk reactieve zuurstof moleculen met instabiele elektronen (oxidatieve schade genoemd) en de opgeroepen ontstekingsreacties. Zie TNO-rapport op bladzij 11. Europees onderzoek toonde aan dat deze oxidatieve schade voor een belangrijk deel is toe te wijzen aan geoxideerde PAK-mengsels uit houtrook in het PM2,5.

WHO adviseert strengere normen voor fijnstof

Uit gedegen onderzoek blijkt dat de geadviseerde WHO norm voor PM2,5 fijnstof uit 2005 nog veel gezondheidsschade en zelfs 8% oversterfte geeft. Daarom adviseerde de WHO in 2021 nieuwe lagere grenswaarden voor fijnstof. De huidige Europese en dus Nederlandse grenswaarde is nog minder streng dan de oude WHO norm. Het RIVM concludeerde op haar website dat voor het behalen van de nieuwe WHO norm een totaal houtstookverbod nodig is, naast stevige maatregelen voor industrie, scheepvaart, landbouw en het wegverkeer. Recenter Europees onderzoek kwam zelfs uit op 11% oversterfte bij de oude WHO norm. Daarom roepen ook de internationale epidemiologen (ISEE), de Europese longartsen (ERS) en het Duitse Umwelt Bundes Amt (UBA) op tot een houtstookverbod en snelle invoering van de nieuwe WHO normen.

Het Europese parlement heeft in september 2023 besloten om de nieuwe strenge WHO normen in de Europese Richtlijnen Luchtkwaliteit per 2035 in te laten gaan; niet al in 2030. Industrie en mobiliteit zijn onmisbaar voor de maatschappij en kunnen niet zo snel veranderd worden, is het argument. Maar dat kan bij houtstook dus wel!

Stichting HoutrookVrij deed aan de overheid daarom een oproep om zo spoedig mogelijk te beginnen met het uitfaseren van particuliere houtstook. Informatiecampagnes kunnen zorgen voor draagvlak en alternatieven. HoutrookVrij heeft andere gezondheidsinstanties opgeroepen om die oproep ook te doen.

Voor de verdieping over fijnstof zie RIVM. Aan de orde komen o.a. bronnen, meetmethode, normen en regelgeving.

Petitie

Stichting HoutrookVrij vindt dat iedereen recht heeft op schone en gezonde lucht. De overheid moet hier duidelijke regels voor opstellen en deze handhaven. Dus steun onze actie door de petitie te tekenen.
Ga naar petitie tekenen

45mm-wide case in polished steel with wire-style lugs typical of how early wrist watches looked. This was because early wrist watches were really just pocket watches with lugs soldered to them. These two longines telemeter chronograph mens designer belts replica watch are chronograph watches that come in at around 41 mm wide. They feature a steel case and a durable leather strap. The movement is self-winding, stop and reset the chronograph and there is no way to restart the timer without resetting. The earliest watches were built around the Lemania cal. 15CHT and later models.