“Start nu met het uitfaseren van houtkachels en werk toe naar een totaal verbod op houtstook.” Dit is het advies van de OCSE (soort RIVM) in Australië. De Office of the Commissioner for Sustainability and the Environment onderzocht de impact van het beleid op het gebied van houtstook in de Australische Hoofdstedelijke Deelstaat (ACT) met hoofdstad Canberra vanaf 2015. De conclusies zijn helder.
Moderne kachels en stooktips zorgen niet voor schonere lucht
De uitstoot van moderne houtkachels bleek in de thuissituatie veel hoger dan aangegeven. Van aanscherping van de kachelnorm wordt geen aanzienlijke verbetering verwacht. De controle bij stokers bleek lastig. Sloop van kachels vond op heel beperkte schaal plaats. Stooktips gaven mogelijk een lichte verbetering, maar toch onvoldoende resultaat.
‘GOED STOKEN’ blijkt foute insteek
Voorlichting en het promoten van zogenaamd ‘goed stoken’ blijkt voor perverse prikkels te zorgen waardoor mensen juist meer gaan stoken. Experts waarschuwen dat voorlichting van de overheid over hoe hout op een minder schadelijke manier kan worden gebruikt, de kans vergroot dat mensen dit als een veilige optie blijven zien. In een interview uit 2021 met het Australian Medical Journal, vergelijkt dr. Robinson de situatie van houtrook met het roken van tabak en het rijden onder invloed. Veel mensen namen de risico’s van die activiteiten pas serieus nadat ze illegaal werden. Ze denken: als het legaal is, moet het veilig zijn.
Hout stoken is ongezond
Recente studies tonen aan dat de risico’s voor de gezondheid bij gebruik van houtkachels vergelijkbaar zijn met die van passief roken. Blootstelling aan PM2.5 in houtrook is gelinkt aan ziekten van hart, vaten en luchtwegen, herseninfarcten, kanker, dementie, premature geboorten, diabetes, en problemen in de ontwikkeling zoals autisme, ADHD en een afgenomen IQ. Een onnodig risico, stelt de OCSE.
Hout stoken kost de overheid geld
Meer dan de helft van de 11% stokers brandt hun houtkachel slechts vanwege lifestyle aspecten. Houtkachels blijken zelden goedkoper dan elektrisch verwarmen. De gemiddelde schade van een houtkachel op de gezondheid is echter substantieel: 3800 dollar per jaar.
Recht op schone lucht
Huidig beleid geeft voorrang aan het recht van een klein deel van de mensen om hout te stoken. Dit gaat ten koste van de gezondheid van een grote groep mensen met longklachten en/of andere gezondheidsklachten. Ook gaat dit ten koste van de gezondheid van de algehele bevolking. Overheden hebben de plicht om voor een gezond leefmilieu en gezonde lucht te zorgen. Dit standpunt sluit aan bij nieuwe wetgeving van de UN en Australië om schone lucht tot een mensenrecht te maken.
Adviezen
- Verbied direct het installeren van nieuwe houtkachels.
- Leveranciers van hout moeten bij de verkoop de risico’s voor de gezondheid vermelden.
- Stel een datum vast vanaf wanneer niet meer mag worden gestookt
- Ontwikkel controles om te kunnen testen op houtrook, zodat handhaving mogelijk is.
Fijnstof in de ACT en Canberra
Wanneer de twee grote bosbranden in december 2019 en januari 2020 niet worden meegerekend, blijkt houtstook tussen 2015 en 2022 de grootste bron van fijnstof PM2.5. Vooral in de winter (dat is in Australie in juni, juli en augustus) zijn niveaus van PM2.5 erg hoog; doorgaans boven de 25 microgram/m3. De WHO advieswaarde is 5 microgram/m3.
De ACT, met hoofdstad Canberra van het Gemenebest van Australie, is een minder dichtbevolkt gebied dan Nederland. Wikipedia: 180 inw./km², Nederland: 521 inw./km²
Bron
https://envcomm.act.gov.au/wp-content/uploads/2022/08/OCSE-Wood-Heaters-Report-A40588031.pdf
