In Nederland en vele andere landen zien we de trend dat men steeds meer biomassa (hout) gebruikt om energie op te wekken. Naast het toenemend aantal houtkachels bij particulieren wordt er ook steeds meer gestuurd op bij- of volledige stook in middelgrote en grote energiecentrales. Vrij recent stond in verschillende kranten dat het stoken van kolen in centrales veel fijnstof veroorzaakt en dat daardoor jaarlijks vele mensen vroegtijdig overlijden. In plaats van kolen moeten we overstappen op het gezondere alternatief: hout. En daarmee verminder je ook de uitstoot van CO2. Twee vliegen in een klap, maar lost dat het probleem op? En komt er minder CO2 in de lucht? Volgens gerenommeerde wetenschappers is het antwoord: Nee!
Fijnstof heeft een negatief effect op de gezondheid van iedereen. Dus het verminderen hiervan is altijd zinvol. CO2 heeft heel veel impact op het klimaat. Dus het verminderen hiervan is ook noodzakelijk. Helaas kijkt de politiek (en ook Urgenda) vooral naar grootverbruikers, zoals energiecentrales waar men stookt met kolen. In plaats van kolen (en gas – ook een terecht probleem) moeten we ons meer gaan richten op het (bij)stoken van biomassa. In de meeste gevallen hebben we het over hout van bomen. Want dat is duurzaam en CO2 neutraal!
Waarom blijft men hangen in deze veronderstelling? Wetenschappelijk is aangetoond dat het stoken van hout helemaal niet zo duurzaam is. Laat staan CO2 neutraal!
In 2013 hebben Greanpeace, RSPB en Friends of the earth in het rapport ‘Dirtier than coal? Why Government plans to subsidise burning trees are bad news for the planet’ gepubliceerd. In de inleiding staat het volgende: The Government’s own analysis, provided to Princeton academic Timothy Searchinger, shows that the use of whole trees in this way would increase greenhouse gas emissions by at least 49% compared to using coal over 40 years. Yet, Government’s current proposals, to continue to subsidise biomass power under the Renewables Obligation, do not account for this by distinguishing between different sources of biomass. They are therefore likely to actually increase greenhouse gas emissions.
Lees ook het verslag van het symposium ‘Biofuel and wood as energy sources’ van 10 april 2015, KNAW, Trippenhuis, Amsterdam. Dit symposium was georganiseerd n.a.v. een visiedocument waarin volgend werd gesteld:
Volgens de drie auteurs van het visiedocument, Akademieleden Martijn Katan, Louise Vet en Rudy Rabbinge, bevatten de Nederlandse en Europese regels voor het bijstoken van biomassa een fundamentele denkfout. Het gesubsidieerd meestoken van hout leidt niet tot innovatie en de bijdrage aan de vermindering van de CO2 uitstoot is onzeker. Intussen gaat de Nederlandse overheid, energiemaatschappijen acht jaar lang het verschil in kostprijs tussen hout en steenkool vergoeden. Dat gaat drie miljard euro aan belastinggeld kosten. Er wordt – vooral in Canada en de Verenigde Staten – bijna 2000 vierkante kilometer bos voor gerooid, met verlies van biodiversiteit tot gevolg.
Een aantal gerenommeerde wetenschappers onderstrepen deze visie met steekhoudend onderzoek. Zowel op gebied van CO2 als op het gebied van gewassenteelt (gebruik van landbouwgronden). In het slotdebat wordt aan de deelnemers gevraagd of zij denken dat het hout dat nu in energiecentrales wordt bijgestookt 100% afkomstig is uit afval, of uit duurzame bronnen. Niemand van de deelnemers gelooft dat het hout op wereldschaal bezien volledig uit duurzame bronnen komt. Tegenstanders van de bijstook van biomassa noemen de nog op te stellen duurzaamheidscriteria ‘sprookjes’. Niemand controleert die criteria in de praktijk. De markt voor bijstook van biomassa is niet transparant en afvaltransporteurs zijn niet open over hun prijzen.
Het blijft toch vreemd dat onze overheid en bijvoorbeeld ook Urgenda niets of nauwelijks iets met deze kennis doen? En dan hebben we het nog niet gehad over de grote hoeveelheden fijnstof (waaronder zeer giftige PAK’s) die bij het stoken van biomassa (hout in dit geval) vrijkomen. Dus hout in plaats van kolen? Van de regen in de drup, en erger.