Ventileren?

Ventilatie van je huis is noodzakelijk om zuurstof toe te voeren en CO2 en vocht af te voeren. Het is ook belangrijk om schadelijke stoffen te verwijderen die vrijkomen bij bijvoorbeeld bakken en braden en bij het gebruik van was- en schoonmaakmiddelen. Onvoldoende ventilatie kan zorgen voor vochtproblemen en schimmelgroei wat ook gezondheidsproblemen kan geven.

In de zomer kan ventileren belangrijk zijn om ’s avonds de hitte van overdag kwijt te raken. Deze hitte kan de slaapkwaliteit verminderen maar ook aanleiding geven tot hittestress, die vooral bij ouderen gevaarlijk kan zijn.

Door schadelijke houtrook in de buitenlucht wordt ventileren een probleem. Om te voorkomen dat houtrook van een brandende houtkachel of vuurkorf in huis komt, worden mensen creatief in het afplakken van luchtroosters, kieren en brievenbussen om daarmee de noodzakelijke ventilatie uit te stellen tot de lucht weer schoon is. Zij zetten daarbij ook de mechanische ventilatie tijdelijk uit. Ventileer wel zodra het weer kan, al blijft het lastig en onzeker omdat er altijd opnieuw hout kan worden verstookt.

Luchtfilters?

Stichting HoutrookVrij streeft naar gezonde lucht voor iedereen. De grootste vervuilers van ons woonmilieu, houtkachels en vuurkorven, zijn helaas nog niet aan banden gelegd. Tot zolang zoeken mensen naar oplossingen om het binnenshuis leefbaar te houden. Daarom geven we hier enige informatie over luchtfilters.

Vooropgesteld, Stichting HoutrookVrij ziet luchtfilters niet als de oplossing voor de luchtvervuiling door houtstook. Ze gebruiken (veel) stroom terwijl aan duurzame stroom nog altijd een groot tekort is. Extra stroomgebruik en kosten kunnen ook al ontstaan door het gedwongen gebruik van een wasdroger door de houtrook buiten en de beperkte mogelijkheid om binnen te ventileren. Bovendien zijn luchtfilters geen oplossing voor de vervuilde buitenlucht, de natuur en het klimaat.

De Volkskrant (in 2018 en 2021) en de Consumentenbond (in 2022) waarschuwen voor ioniserende luchtreinigers omdat deze ozon (O3) kunnen vormen dat schadelijk is voor de luchtwegen. Daarnaast kan ozon chemisch reageren met – in huis veel voorkomende – stoffen tot nieuw schadelijk fijnstof en vluchtige stoffen.

Een HEPA-filter filtert wel zonder problemen een groot deel van het fijnstof maar niet het meest schadelijke ultrafijnstof: deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer, met daarop kankerverwekkende PAK. Deze deeltjes hebben nauwelijks geur maar dringen wel voor 100% door in de longblaasjes en de rest van het lichaam. Bij de Consumentenbond valt te lezen dat alleen deeltjes groter dan 0,3 micrometer gefilterd worden en de heer Becker van de Technische Universiteit Eindhoven geeft aan dat ook deeltjes kleiner dan 1 micrometer al minder goed gefilterd worden. Dat deed hij tijdens gesprekken in de Tweede Kamer over de Herziening Richtlijnen inzake de Luchtkwaliteit (vragen o.l.v. de heer Minhas om 11.02 uur, na 1.10 minuut).

Het is overigens wel belangrijk dat het om een echt HEPA-filter gaat en niet om een ‘HEPA-like’, ’HEPA-style’ of ‘HEPA-type’. Een HEPA-filter moet ieder half jaar vervangen worden om een goede werking te garanderen. Ook moet er naast het HEPA-filter een koolstoffilter aanwezig zijn omdat houtrook ook veel schadelijke organische gassen bevat die door het HEPA-filter gaan, zoals bijvoorbeeld vluchtige kleinere PAK, benzeen en formaldehyde. Ook de gassen die verantwoordelijk zijn voor de kenmerkende penetrante geur van houtrook. Een koolstoffilter absorbeert deze gassen.

Mensen geven over het algemeen aan blij te zijn met een goede luchtreiniger omdat deze de geur en een deel van de irritaties wegneemt. Het beschermt dus niet tegen de gezondheidsschade door ultrafijnstof en PAK. Een ander probleem is dat de verse lucht die door de kieren of ventilatieroosters op verschillende plekken het huis inkomt, pas op de plek van het HEPA-filter gefilterd wordt.