Als Stichting zien we steeds vaker de termen ‘Duurzaam’ en ‘Groen’ opduiken. Biomassa, hout- en pelletkachel worden vaak in één zin met deze woorden gebruikt. Zo lazen we onlangs (tip van een burger) dat de Triodosbank duurzaam geproduceerde houtskool promoot in Nederland. Overigens een verhelderend stuk. Want ik wist ook niet dat we jaarlijks zo’n 13 miljoen kilo aan houtskool verbranden.
De Triodosbank gaat er in zijn geheel aan voorbij dat erg veel Nederlanders hinder ondervinden van de vele fanatieke barbecuers.“Wij willen de Tony Chocolonely van de houtskool zijn” | Triodos Bank.
De Climate Neutral Group (en Triodos) is trots dit product te mogen promoten gezien de tekst: Houtskool is big business in Nederland. “Er wordt hier jaarlijks zo’n 13 miljoen kilo aan houtskool verhandeld”, vertelt Toet.
En ook uit onderzoeken van Trendbox en kieskeurig.nl blijkt de populariteit van deze kookmethode in Nederland.
Zo heeft bijna ieder Nederlands huishouden wel een barbecue en wordt deze regelmatig uit de schuur gehaald.
De overgrote meerderheid gebruikt hierbij houtskool als brandstof om voedsel op te warmen.
Wat is ‘Groen’ eigenlijk?
Volgens Energiewereld.nl: Groene energie is energie die is opgewekt met behulp van schone, onuitputtelijke bronnen. Dit in tegenstelling tot grijze energie (vuile energie), die opgewekt wordt door aardolie, aardgas of steenkool te verbranden. Bij de opwekking van grijze energie komt het milieu schadende kooldioxide (CO2) vrij. Tevens raken op den duur de fossiele brandstoffen kolen, gas of olie op.
Groene energie wordt ook wel duurzame (red. zie uitleg hierna) of hernieuwbare energie genoemd. Windenergie en zonne-energie zijn de bekendste voorbeelden. Maar er zijn meer manieren om energie op een milieuvriendelijke manier op te wekken: door biomassa te verbranden en met watercentrales.
Wat is duurzaam eigenlijk?
Op de site van het Platform Duurzaamheid een verhelderend stuk.
Duurzaamheid is door de jaren heen een containerbegrip geworden. Alles wat te maken heeft met maatschappelijk verantwoord leven, milieu, ecologie en toekomstgericht denken wordt tegenwoordig onder duurzaamheid geschaard. Veelal wordt de term duurzaamheid omschreven aan de hand van een theorie: de drie P’s:
- People (mensen)
- Profit (winst)
- Planet (aarde)
Naast het feit dat we geld willen verdienen en van de welvaart willen genieten is het ook onze taak om goed voor de mensen en het milieu te zorgen. Immers, als we dit verzaken is de toekomst van de mensheid in het geding. Wij hebben nu een verantwoordelijkheid voor de toekomstige generaties die zullen komen. Wanneer wij bijvoorbeeld alle fossiele brandstoffen verbruiken, zal de volgende generatie met een enorm probleem zitten. Dit geldt ook voor vraagstukken als opwarming van de aarde, CO2-uitstoot en voedselproblematiek.
Wat houdt de term duurzaamheid precies in? De volgende definitie is geformuleerd door de World Commission on environment and Development van de Verenigde Naties in het rapport “Our Common future”: “Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen”.
Kortom, duurzaam kijkt naar de huidige behoefte die de mensen op de aarde hebben en hoe dit in de toekomst ontwikkeld kan worden zonder dat de mensen, het milieu of de economie in gevaar komen.
Vooral de laatste zin intrigeert: …. zonder dat de mensen en/of het milieu in gevaar komen.
Hoe is het dan toch mogelijk dat het verkopen en verbranden van houtskool (en biomassa) duurzaam mag worden genoemd? Vanuit milieu en gezondheidsoogpunt zal de bank waarschijnlijk antwoorden dat het maar om 13 miljoen kilo houtskool gaat. Dus waar hebben we het over? Economie: ‘De kleur van geld’. En zo spreken en denken veel andere organisaties ook. Om er een paar te noemen: Natuurmonumenten (verkoop van hout aan particulieren), kachelverkopers, Urgenda (CO2) en de haardhouthandel. Vergeet ik de overheid. De belangrijkste speler op het veld.
Duurzaam is een prachtig woord waar de handel graag gebruik van maakt. Vooral inzoomen op het productieproces en het populaire CO2 neutraalaspect (een theoretische wetenschap – lees verder op deze site). De eveneens belangrijk aspecten (milieu en gezondheid) verdwijnen naar de achtergrond.
Noot: Jammer is dat de Triodosbank (Kleur van geld) blijkbaar geen verschil ziet tussen de toepassing van houtskool in Nederland en een derde wereldland (waar vaak geen andere brandstoffen voorhanden zijn). De WHO is hier in ieder geval heel duidelijk over. Hoewel het rapport zich voornamelijk richt op het stoken van hout benadrukt de WHO dat men naar schone brandstoffen moet omschakelen wanneer dit maar enigszins mogelijk is. De kleur van gezondheid.