Gerard Kos (ECN) heeft zelf al 20 jaar een houtkachel, maar hij stookt slechts sporadisch en alleen bij weersomstandigheden waarbij de pluim geen overlast kan veroorzaken. Het viel hem op dat hij steeds vaker de geur van houtrook waarnam als hij door woonwijken liep. De onderzoeker van de unit Biomassa, Kolen & Milieuonderzoek van ECN onderzocht in opdracht van VROM in welke mate houtkachels lokaal een bijdrage leveren aan de uitstoot van fijnstof. ‘Dat leverde bijzondere resultaten op.’
De opzet was dat de bijdrage van houtstook door inpandige kachels zo zuiver mogelijk moet worden bepaald. ‘We zochten een meetlocatie aan de kust en we deden de metingen alleen bij westelijke wind, wanneer de achtergrondbijdrage laag is. Het meetinstrument plaatsten we pal aan de oostkant van de woonwijk (op “neushoogte”).’ Ter controle van de achtergrondconcentratie stond er eenzelfde meetinstrument in een vrij poldergebied bij Burgervlotbrug, 6 km noordoostelijk van Schoorl.
Te veel fijnstof in de lucht is een bedreiging voor de volksgezondheid. De nadruk lag daarbij steeds op deeltjes van 10 micrometer, vandaar de PM10-norm. Recent onderzoek wijst uit dat de nog kleinere deeltjes van 2,5 micrometer een mogelijk nog grotere rol spelen bij aandoeningen van de luchtwegen dan die van 10 micrometer.
Kos: ‘Houtrookemissie leidt tot een verhoging van de PM10-concentratie door een toename van voornamelijk de PM2,5-fractie. De relatieve toename in de PM2,5-fractie is dus het grootst. Voor de bemeten locatie Schoorl werd het aandeel van lokale houtrook aan lokaal fijnstof voor de onderzochte periode geschat op minimaal 9% en maximaal 27% voor PM10 en op minimaal 30% tot maximaal 39% voor PM2,5. Dat is bepaald geen geringe bijdrage.’
Vanwege de trend om meer hout te stoken lopen veel gemeentes het risico dat het aantal overschrijdingsdagen van de fijnstofnorm toeneemt. Voor ECN was dit aanleiding om in een brief aan de GGD’s in Noord-Holland en de provincie te schrijven:
‘Om een beeld te geven van het effect van slechts één (redelijk schone) houtkachel op de luchtkwaliteit is het volgende wellicht illustratief: bij een stabiele luchtlaag met een hoogte van 20 meter op een koude windstille avond en het verbranden van 3 kg hout kan een gebiedsoppervlak van 200 bij 200 meter met 50 microgram per kubieke meter aan fijn stof belast worden.’
‘Wij zijn van mening dat in de huidige beschouwing van de luchtverontreiniging in gemeenten dit aspect van luchtverontreiniging tot nu toe niet onderkend is en niet in de gangbare modellen, waarmee luchtkwaliteit van gemeenten berekend en gerapporteerd worden, meegenomen wordt.’
Bekijk of download het volledige rapport De bijdrage van houtverbranding aan PM10 en PM2,5 tijdens een winterperiode in Schoorl. Bron: www.ecn.nl/nl/nieuws/newsletter-nl/