Onderzoek / Gezondheid
Bij het stoken van hout of pellets komen dezelfde schadelijke stoffen vrij als bij het roken van tabak. Deze stoffen komen vrij in huis, maar ook in de buurt. Moderne kachels; eco-design kachels en pelletkachels worden verkocht als ‘schoner’, ‘minder vervuilend’, maar wat wil dat zeggen? Hoe schadelijk is stoken nu voor onze gezondheid en die van de buren?
Rook komt terug in huis
Wanneer je hout of pellets verbrandt, komen PAK’s vrij. Dit zijn ziekmakende stoffen. Bij elke kilo hout die je in een eco-design kachel stookt, komen de PAK’s van zo’n 623 sigaretten vrij (RIVM 2022). Op een avond stookt men al gauw 4 kilo hout. Dat zijn rond de 2492 sigaretten. Niet alles verdwijnt voorgoed door de schoorsteen naar buiten. Tussen de 20 en 80% van dit ultrafijnstof komt via het ventilatiesysteem en kieren van ramen en deuren weer terug in je eigen huis en/of in het huis van de buren. Hoeveel precies? Dit is onder meer afhankelijk van het weer. Bij windstil weer, of mist, blijft de rook om het huis hangen en komt er dus ook meer van het ultrafijnstof terug in huis.
Maar al zou slechts 1% van de rook terug in je huis, of dat van je buren komen, dan rook je al de schadelijke stoffen van 24 sigaretten mee.
Pelletkachels: sluipmoordenaars
Een pelletkachel stoot minder fijnstof uit, maar net zoveel PAK’s als de moderne eco-design houtkachels (RIVM), dus ook 2492 sigaretten op een avond. Pelletkachels hebben bovendien een rookgasventilator waardoor de kachel altijd trekt, ongeacht het weer. Het risico is dus heel groot dat ook op windstille dagen wordt gestookt. Milieu centraal adviseert om pelletkachels NIET te stoken bij code rood en oranje van de stookwijzer. Ook adviseert Milieu centraal om binnen de bebouwde kom geen pelletinstallatie te gebruiken voor hoofdverwarming. Er kan dan geen rekening worden gehouden met de weersomstandigheden. En dit is echt WEL nodig.
Pelletkachels zijn voor onze gezondheid dus geen verbetering.
Veilige afstand
De GGD doet al jaren onderzoek naar luchtvervuiling en gezondheid. Voor een bron van ultrafijnstof geldt een veilige afstand van 300 meter. Helaas staan hout- en pelletkachels midden in woonwijken niet op 300 meter afstand. Vaak staan er meerdere hout- en pelletkachels dicht bij elkaar. De rook van al die kachels stapelen op en blijven hangen voor hoge gevels, of gebouwen. Staan er vijf kachels aan, dan kunnen ‘benedenwindse’ buren zomaar vijf pakjes sigaretten op een avond moeten meeroken.
Derdehands rook
Een deel van de rook komt in de wijk naar beneden (natte en droge depositie). Het landt op vensterbanken (je ziet roet), maar ook op schommels, in de zandbak, op je terras (meer mosaanslag), in moestuinen, sportvelden, etcetera. Deze deeltjes kunnen weer opwervelen door beweging (een voorbijrijdende auto, een voorbijganger, of door de wind) en alsnog worden ingeademd. Zo veroorzaakt houtstook behalve tweedehands rook ook derdehands rook in je wijk.
Wat merk je?
Het inademen van houtrook verslechtert je conditie en verhoogt het risico op longklachten, hartklachten en kanker. Net als bij het meeroken van sigaretten. De rook is voor IEDEREEN schadelijk.
De risico’s zijn extra groot voor kwetsbare groepen. Dit zijn mensen met al bestaande gezondheidsklachten, ouderen en kinderen. Met het stoken van hout, of pellets verhoog je dus het risico op hartklachten van de bejaarde buurman en ook het risico op astma van alle kinderen in de buurt.
Steeds meer houtrook
Vorig jaar (2021) zijn er zo’n 70% meer pelletkachels en 20% meer houtkachels verkocht. Dit betekent verhoging van ultrafijnstof in veel Nederlandse woonwijken en nog meer buren die zullen moeten meeroken.