Op deze dag hebben we ultrafijnstof gemeten in de tuin op één van onze meetlocaties. Het was die dag zeer helder weer en 20°C met een westenwind kracht 4 Bft. De lucht was zeer schoon, de fijnstof concentratie PM2.5 lag onder 5 µg/m³.

De meting is gestart om 15:21 en gestopt om 21:30. In deze tijdsperiode zijn er verschillende activiteiten in de nabije omgeving geweest die een (forse) verhoging van de concentratie ultrafijnstof hebben veroorzaakt. Aan het begin van de meting hebben we 5000 deeltjes/cm³ gemeten, dat is een normale waarde voor buitenlucht.

Om 15:32 passeerde er een motor op 50 meter afstand en dit veroorzaakte een piek tot 10.000 deeltjes/cm³. Om 15:50 was er iemand aan het werk met een gemotoriseerde heggenschaar op 50 meter afstand en veroorzaakte een piek tot 39.000 deeltjes/cm³.

Om 16:55 was er iemand aan het werk met een gemotoriseerde grasmaaier en veroorzaakte een piek tot 20.000 deeltjes/cm³.

De echte ultrafijnstofkampioen die dag kwam in actie vanaf 19:30. Vanaf dat tijdstip ontsteekt iemand een vuurkorf op 10 meter afstand en precies in de windrichting. Vanaf dat moment loopt de concentratie ultrafijnstof snel op tot een maximum piekwaarde van 35.000 deeltjes/cm³.

Om 21:30 is de meting gestopt waarbij de westenwind was afgenomen tot 2 Bft en bij een temperatuur van 17°C.

De Ultrafijnstofmonitor

Op 19 december 2021 is er fijnstof en ultrafijnstof gemeten in een tuin waarbij de buren aan het genieten waren van een open haard.

Om 16:30 werd de open haard aangestoken en dat was te zien aan de bruine rook die uit de kachelpijp verdween. De wind kwam uit het noorden tot noordoosten zodat de rook voornamelijk in de achtertuin werd geblazen waar de meting werd uitgevoerd. De kachelpijp is op circa 15 meter afstand van de meetlocatie.

De meting werd gestart om 17:05 en al snel was de stank ondraaglijk. De concentratie fijnstof PM2.5 schoot direct omhoog naar een waarde van 160 µg/m³. Gedurende vijf uren bleef de concentratie PM2.5 op een hoog niveau waarbij regelmatig piekwaarden zijn gemeten ver boven 100 µg/m³.

Rond 18:20 werd de hoogste waarde gemeten van 202 µg/m³. In onderstaande grafiek is de meting van PM2.5 weergegeven. Duidelijk is te zien dat tussen 17u en 22u een woud van pieken is gemeten en dat de concentratie in die periode ver boven de WHO advieswaarde voor het daggemiddelde heeft gelegen, deze bedraagt namelijk 15 µg/m³.

Net zoals bij de fijnstofmeting, nam de concentratie ultrafijnstof pijlsnel toe na het ontsteken van de houtkachel.

Om 17:18 werd al de hoogste waarde gemeten van 142.500 deeltjes/cm³. Dergelijke hoge waarden worden ook gemeten langs een zeer drukke snelweg of in de buurt van een startbaan op Schiphol. Het niveau bleef extreem hoog en pas na 20u was de concentratie onder de 50.000 deeltjes/cm³.

Tussen 21u en 22u was er nog een opleving van het niveau, maar de gemeten waarden waren niet meer zo hoog als in het begin van de meting.

Op 2 maart 2021 hebben we fijnstof en ultrafijnstof gemeten bij een stoker thuis in de woonkamer. De stoker gebruikte een (nieuwe) A+ houtkachel met een vermogen van 6 KW en een efficiëntie van 80%. De woonkamer heeft een oppervlak van ongeveer 25 m². De houtkachel werd gestookt met een mix van eikenhout, beukenhout en pallethout met een vochtpercentage van 6 vv%. Dit vochtpercentage is zeer laag, maar dat betekent niet dat er weinig uitstoot is van schadelijke stoffen.

Voordat de houtkachel werd aangestoken om 11:00 hebben we de concentratie fijnstof en ultrafijnstof in de woonkamer gemeten. De concentratie ultrafijnstof lag rond 18.000 deeltjes/cm³ en de concentratie fijnstof PM2.5 lag rond 25 µg/m³. De ultrafijnstofconcentratie lag al op een verhoogd niveau en dat kan te maken hebben met het feit dat er dagelijks wordt gestookt in deze woonkamer.

De concentratie fijnstof PM2.5 was een normale waarde voor een woonkamer. Na het ontsteken van de houtkachel duurde het ongeveer 20 minuten voordat de concentratie fijnstof en ultrafijnstof flink begon op te lopen. De kachel was enkele keren bijgevuld met hout en tijdens het openen van de kacheldeur kwam er ook houtrook de woonkamer binnen.

Om 11:45 bereikt de concentratie fijnstof PM2.5 een maximum van bijna 800 µg/m³. Er was duidelijk een houtrookgeur waarneembaar, maar tevens ook een typische geur afkomstig van de coating van het plaatwerk van de kachel. De concentratie ultrafijnstof bereikte om 11:30 een maximum van 420.000 deeltjes/cm³.

Dergelijke concentraties fijnstof en ultrafijnstof zijn extreem te noemen en het is zeer ongezond om in deze omgeving te verblijven. De stoker was zich hier ook van bewust en om 12:00 werden er twee ramen opengezet om de stank af te voeren. De ramen bleven open staan totdat de fijnstof- en ultrafijnstofconcentratie weer was gedaald tot een acceptabel niveau en dat werd pas tussen 12:30 en 12:45 bereikt.

Stichting HoutrookVrij heeft meegewerkt aan een groot houtrook artikel in de Gelderlander. We hebben al eerder via een nieuwsbericht hierover geïnformeerd.

Er zijn tijdens het eerste meetweekend in december 2020 een aantal ultrafijnstof (UFP) metingen uitgevoerd. Op 12 en 13 december is er in de avond een wandeling gemaakt in de woonwijk waarbij de UFP monitor als mobiele meter is gebruikt. In de avond van 14 december is er een stationaire UFP meting uitgevoerd in de achtertuin op één van de meetlokaties.

Tijdens de wandeling door de woonwijk in de avond van 13 december is er in de buurt van een stoker een piekwaarde gemeten van bijna 120.000 deeltjes/cm3. Een dergelijk hoge waarde wordt ook gemeten langs een drukke snelweg met weinig wind. Ter vergelijking is de UFP grafiek van een meting op 8 augustus 2020 langs de A58 tijdens vakantieverkeer toegevoegd. Er waren toen 125 voertuigen per minuut en er stond weinig wind kracht 2 Bft. Tijdens deze meting werd een hoogste waarde van bijna 100.000 deeltjes/cm3 geregistreerd.

Op 19 mei 2020 is er fijnstof en ultrafijnstof gemeten in een tuin waarbij de overburen aan het genieten waren van een BBQ.

Om 17:15 werd de BBQ aangestoken en is ook direct de meting gestart. De wind kwam uit het noordwesten, windkracht 4 Bft en de temperatuur was 18°C. Een noordwesten wind voert vaak zeer schone lucht aan waarbij de concentratie fijnstof PM2.5 dichtbij nul ligt. Dat was ook op deze dag het geval, vooraf de BBQ was het niveau 5 µg/m³.

De BBQ was actief op ongeveer 15 meter ten noorden van de meetlocatie. De concentratie fijnstof PM2.5 schoot na het aansteken van de BBQ direct omhoog naar bijna 80 µg/m³. Deze waarde is nogmaals bereikt om 18:45.

Vanaf 19:15 werd de BBQ gedoofd en zakte de concentratie fijnstof PM2.5 weer snel terug naar een waarde onder 5 µg/m³. De meting van PM2.5 is in onderstaande grafiek weergegeven.

De WHO advieswaarde voor het daggemiddelde PM2.5 bedraagt 15 µg/m³. Er is ook ultrafijnstof gemeten. Vooraf het aansteken van de BBQ ligt het niveau op 8000 deeltjes/cm³. Snel stijgt het niveau tot een maximum van bijna 80.000 deeltjes/cm³ om 17:30.

Pas om 19:00 is het effect van de BBQ niet meer meetbaar en is de concentratie gezakt naar 5000 deeltjes/cm³.