Schone lucht en een goede gezondheid? Het RIVM onderzocht de voorwaarden en adviseert om houtstook volledig te verbieden. Dit verbod ziet het RIVM als absoluut noodzakelijk. Het terugdringen van de uitstoot van verkeer en industrie is niet voldoende.
Het meest strenge pakket verbiedt zelfs alle vormen van houtstook: zowel binnen- als buitenshuis. In dit scenario worden ook het verbranden van landbouwafval en het organiseren van paasvuren, vreugdevuren en vuurwerk afgeschaft.
In september 2021 maakte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) nieuwe advieswaarden bekend voor de luchtkwaliteit. Sinds 2005 zijn betere gegevens beschikbaar gekomen over de schadelijkheid van luchtverontreiniging. De nieuwe advieswaarden zijn veel lager dan de waarden die de WHO in 2005 adviseerde. Als we die willen halen, moet de uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden verder omlaag.
De Tweede Kamer heeft op 12 oktober 2021 via een motie de regering gevraagd uit te zoeken welke extra maatregelen nodig zijn om in 2030 de nieuwe WHO-advieswaarden in heel Nederland te halen. Het RIVM heeft berekend met welke maatregelen voor het klimaat, het milieu en stikstof dat mogelijk is.
Het blijkt dat de waarden alleen met een ingrijpend pakket aan maatregelen in 2030 kunnen worden gehaald. De maatregelen zouden dan zowel voor Nederland als de rest van Europa moeten gelden. Zo zou een volledig verbod op houtstook nodig zijn, net als minder veehouderij, en minder vliegverkeer. Ook zouden bestaande industriële bedrijven moeten overschakelen op de schoonste technologie, zodat zij minder luchtvervuilende stoffen uitstoten. Verder zouden in grote steden alleen nog elektrische auto’s en vrachtwagens mogen rijden.
Om verschillende redenen is het onzeker of zo’n pakket aan maatregelen op korte termijn haalbaar is. Zo kunnen de kosten van de maatregelen te hoog zijn, of kan blijken dat ze moeilijk te handhaven zijn. Bovendien is een gebrek aan voldoende vakmensen een knelpunt om ze binnen 8 jaar uit te voeren.
De WHO heeft geen jaartal genoemd waarin de waarden moeten zijn bereikt. Wel heeft het zogeheten interim-waarden (IT-niveaus) voorgesteld voor plekken waar de nieuwe waarden niet binnen een aantal jaar kunnen worden gehaald. Deze waarden kunnen als tussenstap worden gebruikt om stap voor stap – bijvoorbeeld in 2030 – toe te werken naar de nieuwe WHO-advieswaarden.
Vergaande maatregelen
Het RIVM stelt verschillende pakketten aan maatregelen voor. Elk pakket bevat een verbod op houtstook. Enkele citaten:
Pagina 11 2 “Maximale aanscherping van emissie-eisen voor installaties, voertuigen en apparaten (MFR). Dat omvat onder andere ook een houtstookverbod. Dit pakket omvat alles waar verantwoordelijken voor het luchtbeleid bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en bij gemeenten en provincies over gaan.”
Pagina 20 “Omdat in 2030 ongeveer 20% van de fijnstofconcentraties wordt veroorzaakt door houtrook, is in het MFR-scenario uitgegaan van een totaal verbod op houtstook (binnen- en buitenshuis). Ook het verbranden van landbouwafval en het organiseren van paasvuren, vreugdevuren en vuurwerk worden in dit scenario afgeschaft. Hierdoor zullen de fijnstofemissie door consumenten met 85% verlaagd worden ten opzichte van 2016.”
Lees het rapport.
