Het is nog niet zo lang geleden dat ik Twitter op mijn mobieltje heb geïnstalleerd. De aanleiding hiervoor was de aanschaf van een fijnstofmeter. Zo belandde ik op Twitter dus in de anti-houtrook-bubbel. Ik zie voornamelijk berichtjes van mensen die, net als ik, kritisch zijn over houtstook. Afgaande op deze Tweets zou ik zomaar de conclusie kunnen trekken dat 95% van de Nederlandse bevolking inmiddels vóór een verbod op houtkachels is.
Maar af en toe beland ik ineens in een ‘draadje’ met berichten van iemand van de tegenpartij.
“Hout stoken is natuurlijk”, las ik bijvoorbeeld als reactie op een Tweet van een mede-houtrook gedupeerde. Het is een terugkerend argument van notoire houtstokers: mensen stoken al millennia op hout – dus is het natuurlijk – dus is het goed en dus niet ongezond.
En bovendien: de CO2 die vrijkomt bij de verbranding van hout is ‘hernieuwbaar’! Dat is dus juíst goed voor het milieu, veel beter dan fossiele brandstof. Aldus het ‘draadje’.
Van beide argumenten klopt geen hout.
Hout verbranden is helemaal niet natuurlijk. Wat wel natuurlijk is: een boom groeit gestaag en blijft lang, heel lang, in leven. Sommige bomen schijnen zelfs de duizend jaar wel te kunnen halen. Zo’n boom raakt op een gegeven moment in verval, er komen her en der barsten, scheuren en gaten in, daar nestelen zich planten, dieren, schimmels.
Naarmate het verval vordert vallen takken van de boom af, of misschien waait hij wel helemaal om. Delen van de boom sterven, andere stukken leven nog een poos door. Het dode hout wordt door het ecosysteem gerecycled. Alle voedingsstoffen die er in zitten worden door micro- en iets grotere organismen omgezet in bestanddelen van een vruchtbare bodem. Onder meer schimmels en insecten leven in en van zo’n boom, en zijn zelf weer voedsel voor bijvoorbeeld spinnen, hagedissen en vogels. Zo staat zo’n gestorven boom aan de basis van de voedselketen.
Bij het afbreken van het hout komt geleidelijk CO2 vrij.
Dit wordt door andere planten opgenomen uit de lucht, en deze kunnen het met het proces van fotosynthese weer omzetten in nieuw organisch materiaal. Dat is toch echt heel wat anders dan een boom na een paar jaar kappen, in stukjes zagen en hakken, en hup: verbranden. Ook dan komt CO2 in de lucht, maar dat gaat veel sneller dan via de natuurlijke cyclus. Wat in jaren is gegroeid komt vrij in ‘no time’, het vliegt op één plek de schoorsteen uit, en kan daar helemaal niet ‘hernieuwd’ worden zoals dat gebeurt in de natuurlijke trage cyclus.
Daarbij speelt ook de schaal waarop wij hout verbranden nog een rol. Voor iedere zeven kubieke meter hout die in vlammen opgaat is één hectare bos nodig om de CO2 in een jaar tijd te kunnen opslaan. Zeven kuub hout per hectare per jaar is de gemiddelde aangroei van bos. In Nederland zijn ruim 1 miljoen houtkachels en openhaarden. Reken maar uit: bij gemiddeld 7 kuub hout per kachel per jaar hebben we een bos nodig van een miljoen hectare, dat is zo’n beetje één derde van alle grond in Nederland.
Nog los van de hernieuwbaarheid wordt door de houtvuur-liefhebbers buiten beschouwing gelaten dat niet alleen CO2 vrijkomt, maar ook roetdeeltjes, (ultra-) fijnstof, benzeen, NOx, pak’s, koolmonoxide. Allemaal niet zo gezond om in te ademen, en ook helemaal niet goed voor het klimaat.
Dus: hout verbranden natuurlijk? Ik dacht het niet.
Op Twitter kun je maximaal 280 tekens gebruiken voor één berichtje. Dat lukt mij bij lange na niet: de tekst hierboven is meer dan tweeduizend tekens. Mijn eerste Tweet laat dan ook nog op zich wachten, en wie weet komt het er ook wel nooit van.
8 Likes