Bij het barbecueën op hout en houtskool komen schadelijke stoffen vrij. Deze stoffen adem je in, maar krijg je ook binnen via het voedsel en via je huid. Wat zijn de effecten van de rook van een barbecue op je gezondheid?
Barbecue en ontstekingen van de luchtwegen
Lenssen en collega’s onderzochten wat de effecten zijn van barbecuerook op de luchtwegen. Gezonde jongvolwassenen zaten vrijwillig 1,5 uur buiten in de rook van een barbecue. Direct na de blootstelling en ook 18 uur later werden verhoogde ontstekingsmarkers (IL-8 en IL-6) in het neusslijmvlies gevonden. Deze markers zijn typerend voor langdurige ontsteking van de luchtwegen. Tijdens het barbecueën liepen de gemeten fijnstof (PM2,5) waarden op tot 553 en 1062 microgram/m3.
Barbecue en kankerverwekkende PAK
Bij het verbranden van hout en houtskool komen veel PAK vrij, die o.a. het risico op kanker verhogen. Een studie in China (Lao et al., 2018) onderzocht de opname van PAK via inademing, voedsel en de huid. Drie groepen jongvolwassenen rond een barbecue werden vergeleken: een groep at het voedsel van de barbecue, een andere zat alleen in de rook bij de barbecue, en een derde groep droeg daarbij een luchtdicht masker met lucht van elders. De hoogste PAK-waarden in de urine werden gevonden bij degenen die het voedsel hadden gegeten. Verrassend genoeg hadden ook de deelnemers met een luchtmasker verhoogde PAK-waarden, wat aangeeft dat deze stoffen niet alleen via de luchtwegen maar ook via de huid worden opgenomen.
Barbecue van de buren; aan hoeveel rook sta je bloot?
Houtrook bevat veel fijnstof (PM2,5) en ultrafijnstof, waarop kankerverwekkende PAK meeliften. Stichting HoutrookVrij onderzocht de blootstelling aan deze vormen van fijnstof bij een barbecue van de buren. Het fijnstof werd gemeten in een tuin terwijl de overburen aan het barbecueën waren. De meting begon voordat de barbecue werd aangestoken. De concentratie PM2,5 steeg snel van 5 µg/m3 naar bijna 80 µg/m3. Na het doven van de barbecue – 2 uur later – daalde de concentratie weer. Ook het ultrafijnstof werd gemeten: van 8000 deeltjes/cm3 voor de barbecue tot bijna 80.000 deeltjes/cm3 tijdens het barbecueën, met een terugval naar 5000 deeltjes/cm3 nadat de barbecue was gedoofd.
Alle fijnstof waarden zijn sterk verhoogd. Als grenswaarde adviseert de WHO voor PM2,5 een daggemiddelde van niet meer dan 15 µg/m3 en voor ultrafijnstof een uurgemiddelde van niet meer dan 20.000 deeltjes/cm3. Er is bovendien geen drempelwaarde, waaronder geen effecten meer worden gezien, volgens het RIVM.
Elektrische barbecue, een goed alternatief
Barbecueën op hout en houtskool kan dus schadelijke effecten hebben op de gezondheid door de vrijgekomen stoffen zoals fijnstof en PAK. Zowel inademing, als opname via de huid en voedsel, dragen bij aan de blootstelling. Metingen tonen aan dat ook de buren blootgesteld kunnen worden aan schadelijke niveaus van fijnstof. De elektrische barbecue biedt een goed alternatief, het voorkomt de vorming van fijnstof en PAK bij de verbranding van hout en houtskool en het indruipende vet daarin. Ook het aanbranden van voedsel, waarbij PAK en fijnstof ontstaat, is er beter mee te voorkomen.
Bronnen
Wil je de beschreven onderzoeken naar de effecten van barbecue lezen, klik dan hier en lees op bladzij 4 in het rapport van TNO over Kampvuren en Kinderen. Of wil je de metingen bekijken van Stichting HoutrookVrij klik dan hierop en kijk bij de 5e meting ‘Een BBQ kan er ook wat van!’
Wil je meer lezen over de gezondheidseffecten van fijnstof klik hier of klik voor onze korte animatie daar .
