Ventileren en luchtfilters

Ventileren?

Ventilatie van je huis is noodzakelijk om zuurstof toe te voeren en CO2 en vocht af te voeren. Het is ook belangrijk om schadelijke stoffen te verwijderen die vrijkomen bij bijvoorbeeld bakken en braden en bij het gebruik van was- en schoonmaakmiddelen. Onvoldoende ventilatie kan zorgen voor vochtproblemen en schimmelgroei wat ook gezondheidsproblemen kan geven.

In de zomer kan ventileren belangrijk zijn om ’s avonds de hitte van overdag kwijt te raken. Deze hitte kan de slaapkwaliteit verminderen maar ook aanleiding geven tot hittestress, die vooral bij ouderen gevaarlijk kan zijn.

Door schadelijke houtrook in de buitenlucht wordt ventileren een probleem. Om te voorkomen dat houtrook van een brandende houtkachel of vuurkorf in huis komt, worden mensen creatief in het afplakken van luchtroosters, kieren en brievenbussen om daarmee de noodzakelijke ventilatie uit te stellen tot de lucht weer schoon is. Zij zetten daarbij ook de mechanische ventilatie tijdelijk uit. Ventileer wel zodra het weer kan, al blijft het lastig en onzeker omdat er altijd opnieuw hout kan worden verstookt.

WTW (warmte-terug-win) ventilatie

In nieuwbouw en gerenoveerde energiezuinige huizen, wordt vaak standaard een warmte-terug-win (WTW) ventilatie unit geplaatst, ook wel balansventilatie genoemd. De ingaande lucht wordt verwarmd door de uitgaande lucht. Deze systemen worden in de regel geleverd met verwisselbare filters. Deze filters zijn hoofdzakelijk bedoeld om grof stof en insecten buiten de warmtewisselaar te houden, niet zozeer om de lucht te reinigen van schadelijke stoffen. Er zijn wel modernere WTW-systemen waar het mogelijk is geavanceerdere filters te plaatsen. Dit hangt af van het type en het model WTW. Stichting HoutrookVrij is hiermee niet bekend.

Helaas ontvangt Stichting HoutrookVrij veel klachten van rookoverlast van mensen met WTW-ventilatie. Dat komt omdat de in- en uitlaat van de lucht boven op het dak wordt geplaatst. De rook uit een houtkachel in de buurt wordt zo in hoge concentraties in huis gezogen. Het Deense Green Transition deed onderzoek (zie bladzij 13) in het huis van mensen met WTW-ventilatie met buren met een brandende houtkachel. De gemeten ultrafijnstof concentraties lagen tussen de 30.000 en 70.000 deeltjes/cm3. Dat zijn hoge waarden, vergelijkbaar met waarden naast een drukke snelweg, volgens het RIVM.

De Stichting dringt er bij de overheid op aan om op te treden zodat mensen vrijuit kunnen ventileren zonder de schadelijke houtrook in de buitenlucht.

Luchtfilters?

Stichting HoutrookVrij streeft naar gezonde lucht voor iedereen. De grootste vervuilers van ons woonmilieu, houtkachels en vuurkorven, zijn helaas nog niet aan banden gelegd. Tot zolang zoeken mensen naar oplossingen om het binnenshuis leefbaar te houden. Daarom geven we hier enige informatie over luchtfilters.

Vooropgesteld, Stichting HoutrookVrij ziet luchtfilters niet als de oplossing voor de luchtvervuiling door houtstook. Ze gebruiken (veel) stroom terwijl aan duurzame stroom nog altijd een groot tekort is. Extra stroomgebruik en kosten kunnen ook al ontstaan door het gedwongen gebruik van een wasdroger door de houtrook buiten en de beperkte mogelijkheid om binnen te ventileren. Bovendien zijn luchtfilters geen oplossing voor de vervuilde buitenlucht, de natuur en het klimaat.

Gezonde lucht voor jong en oud

De Volkskrant (in 2018 en 2021) en de Consumentenbond (in 2022) waarschuwen voor ioniserende luchtreinigers omdat deze ozon (O3) kunnen vormen dat schadelijk is voor de luchtwegen. Daarnaast kan ozon chemisch reageren met – in huis veel voorkomende – stoffen tot nieuw schadelijk fijnstof en vluchtige stoffen.

Een HEPA-filter filtert wel zonder problemen een groot deel van het fijnstof maar niet het meest schadelijke ultrafijnstof: deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer, met daarop kankerverwekkende PAK. Deze deeltjes hebben nauwelijks geur maar dringen wel voor 100% door in de longblaasjes en de rest van het lichaam. Bij de Consumentenbond valt te lezen dat alleen deeltjes groter dan 0,3 micrometer gefilterd worden en de heer Becker van de Technische Universiteit Eindhoven geeft aan dat ook deeltjes kleiner dan 1 micrometer al minder goed gefilterd worden. Dat deed hij tijdens gesprekken in de Tweede Kamer over de Herziening Richtlijnen inzake de Luchtkwaliteit (vragen o.l.v. de heer Minhas om 11.02 uur, na 1.10 minuut).

Het is overigens wel belangrijk dat het om een echt HEPA-filter gaat en niet om een ‘HEPA-like’, ’HEPA-style’ of ‘HEPA-type’. Een HEPA-filter moet ieder half jaar vervangen worden om een goede werking te garanderen. Ook moet er naast het HEPA-filter een koolstoffilter aanwezig zijn omdat houtrook ook veel schadelijke organische gassen bevat die door het HEPA-filter gaan, zoals bijvoorbeeld vluchtige kleinere PAK, benzeen en formaldehyde. Ook de gassen die verantwoordelijk zijn voor de kenmerkende penetrante geur van houtrook. Een koolstoffilter absorbeert deze gassen.

Mensen geven over het algemeen aan blij te zijn met een goede luchtreiniger omdat deze de geur en een deel van de irritaties wegneemt. Het beschermt dus niet tegen de gezondheidsschade door ultrafijnstof en PAK. Een ander probleem is dat de verse lucht die door de kieren of ventilatieroosters op verschillende plekken het huis inkomt, pas op de plek van het HEPA-filter gefilterd wordt.

Kom in actie

De stichting bestaat alleen uit actieve vrijwilligers die het belangrijk vinden om naast baan en gezinsleven onze doelen te bereiken. Wil jij ook een actieve bijdrage leveren?

45mm-wide case in polished steel with wire-style lugs typical of how early wrist watches looked. This was because early wrist watches were really just pocket watches with lugs soldered to them. These two longines telemeter chronograph mens designer belts replica watch are chronograph watches that come in at around 41 mm wide. They feature a steel case and a durable leather strap. The movement is self-winding, stop and reset the chronograph and there is no way to restart the timer without resetting. The earliest watches were built around the Lemania cal. 15CHT and later models.