Bestuurlijk recht
Je kunt de gemeente verzoeken tot overgaan tot handhaven op houtrookoverlast in jouw woonomgeving:
• Als eerste ga je in overleg met de stoker en geef je aan dat er sprake is van overlast. Probeer afspraken hierover te maken. Als het overleg met de stoker niet het gewenste resultaat oplevert, is het verstandig de ondervonden overlast structureel te noteren en op foto’s of video’s vast te leggen.
• Om de klachten te onderbouwen, is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de stookoverlast. Leg daarom de volgende gegevens vast in een periode van een aantal maanden:
• De bronnen die de overlast veroorzaken. Verifieer of de houtrook inderdaad van de vermoedelijke bron of bronnen afkomstig is en noteer dit.
• Datum en het tijdstip of meerdere tijdstippen op een dag dat je overlast ervaart.
• Een beschrijving van de klacht: ondervind je overlast in huis in een bepaald vertrek, komt de rook het huis binnen via een raam, of ventilatieopeningen of wordt de rook aangezogen via een ventilatiesysteem? Ondervind je overlast in de tuin? Krijg je gezondheidsklachten?
• Een beschrijving van de effecten (stankoverlast, roetneerslag en/of gezondheidseffecten) en of je je gedrag aanpast (bijvoorbeeld ramen sluiten, roosters sluiten, niet meer buiten zitten of actief zijn).
• De actuele weersomstandigheden: temperatuur, neerslag, windrichting en windsnelheid (voor elke locatie in Nederland te vinden op bijvoorbeeld www.buienradar.nl).
• Meet fijnstof. Zie hier voor meer informatie scapeler.com
• Verder is het belangrijk om vast te leggen wat de situering van de bron is ten opzichte van je huis, de gevel met ramen en eventueel de tuin. Bijvoorbeeld door een schets te maken en daarbij de afstanden te vermelden. Het vastleggen van de situatie op foto of video kan heel nuttig zijn als aanvullende informatie. Belangrijk is dat duidelijk is van welk moment (datum en tijdstip) de opname is.
Van belang zijn:
# Opname van hoe de rook het rookkanaal verlaat en hoe de rook wordt verspreid.
# Opname of foto waarmee een indruk van de kleur van de rook worden verkregen.
# Opname of foto`s van de directe omgeving van het rookkanaal: voor een indruk van de mogelijkheden voor een goede verspreiding van de houtrook en voor inzicht op welke afstand en hoogte het rookkanaal is gesitueerd ten opzichte van de woning van de stoker, andere gebouwen in de omgeving en andere obstakels, zoals (hoge) heggen en bomen.
# Opname of foto van de situering van de uitmonding van het rookkanaal ten opzichte van je woning.
Deel de verzamelde informatie met de stoker
Geef de stoker de verzamelde informatie in een gesprek of in een brief en vraag nogmaals om de overlast te beperken. Als de overlast na deze stap voor jou nog steeds onaanvaardbaar is kun je overwegen een publiekrechtelijke procedure te starten.
Juridische stappen
Stap 1 Handhavingsverzoek indienen
Met de verzamelde informatie kun je een handhavingsverzoek kunt indienen. Dit is echter niet altijd anoniem. Je kunt de gemeente bij start van de procedure wel wijzen op de AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) en daarbij geldende regels.
De gemeente is door dit handhavingsverzoek verplicht om een onderzoek in te stellen. Wat jij van een gemeente mag verwachten als je een handhavingsverzoek indient kun je hier vinden.
Habitat advocaten biedt de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan met een eenvoudig handhavingsverzoek, als de casus niet te ingewikkeld is, Zie hiervoor deze HABITAT-MODELLEN. Met dit model handhavingsverzoek maak je een compleet handhavingsverzoek dat je kunt printen en aangetekend kunt verzenden.
We hebben tevens een voorbeeldbrief gemaakt, echter zijn wij geen juristen en zijn hieraan geen rechten te ontlenen. We raden je aan om je brief te laten lezen door een jurist. Download hier deze brief.
Wacht de reactie van de gemeente af
Als de reactie van gemeente positief is, dan zal de gemeente zelf optreden. Is de reactie negatief, dan kun je een bezwaar indienen tegen het negatieve besluit van de gemeente. Ontvang je geen reactie, dan kun je de gemeente na acht weken in gebreke stellen. Ontvang je dan na twee weken nog geen besluit of een mededeling dat er binnen een andere termijn een besluit zal worden genomen, verbeurt de gemeente een dwangsom. Deze regeling vind je in Hoofdstuk 4 van de Algemene wet bestuursrecht.
Stap 2 Bezwaarprocedure
Dien een voldoende gemotiveerd bezwaarschrift in. Een argument waar je aandacht aan kunt besteden is het onderzoek dat de gemeente heeft gepleegd en met welke nauwkeurigheid. Hou er tevens rekening mee dat wanneer de gemeente wel voldoende nauwkeurig onderzoek heeft laten uitvoeren, maar jij je desondanks niet kunt vinden in de uitkomst, jij er een contra-expertise tegenover moet zetten.
Jouw gemeente wijst je handhavingsverzoek af en dan?
De gemeente heeft in jouw ogen het juiste onderzoek verricht? Houtrookoverlast in kaart gebracht terwijl je daadwerkelijk overlast ervoer? Dan hoef je niets te doen. Je legt je bij dit besluit neer.
De gemeente heeft in jouw ogen NIET het juiste onderzoek verricht? Houtrookoverlast ONVOLDOENDE in kaart gebracht? Het onderzoek vond bijvoorbeeld plaats terwijl je daadwerkelijk GEEN overlast ervoer? De houtkachels stonden uit? Stookseizoen is voorbij? Het onderzoek vond niet plaats in het weekend of ’s avonds, terwijl juist dan de houtrookoverlast plaatsvindt? Je vindt het onderzoek niet representatief? Dan kun je bezwaar maken tegen het genomen besluit van jouw gemeente.
Op basis van deze twee uitspraken bij de Raad van State kun je dit doen. Je kunt dit als grond aangeven waarom je vindt dat de gemeente onterecht jouw handhavingsverzoek afwijst.
Uitspraak 1
Uitspraak 202005475/1/R1 – Raad van State
Uit deze uitspraak blijkt dat de gemeente Westland:
-
Geen onderzoek heeft verricht op de dagen en tijdstippen wanneer de indiener van het handhavingsverzoek daadwerkelijk houtrookoverlast ervaart. De indiener van het handhavingsverzoek heeft dit helder omschreven in haar verzoek. De gemeente wist dit, maar onderzocht op andere tijdstippen. Dit had volgens de Raad van State in het weekend en ’s avonds gemoeten;
-
De gemeente heeft tijdens de controles niet kunnen vaststellen dat de houtkachels daadwerkelijk aan waren. Dat had wel gemoeten;
-
Nu dit allemaal niet is gebeurd geven de controles geen representatief beeld van de gevolgen van het gebruik van de houtkachel(s) en de door gestelde hinder;
-
Belangrijk citaat uit deze uitspraak: “Naar aanleiding van het handhavingsverzoek van [appellant] met betrekking tot het gebruik van houtkachels, en zijn tegen de afwijzing van dat verzoek gemaakte bezwaar, hebben toezichthouders in de periode van 25 juli 2018 tot en met 1 februari 2019 vijf controles uitgevoerd op het perceel [locatie 1]. Deze controles vonden hoofdzakelijk plaats doordeweeks overdag. Daarbij is geen rekening gehouden met het feit dat door [appellant] is aangegeven dat de geuroverlast met name wordt waargenomen aan het eind van de werkdag en in het weekeinde. De Afdeling ziet geen grond om aan de juistheid van die mededeling van [appellant] te twijfelen, mede omdat dit niet door andere partijen is betwist. Bij geen van de controles is geconstateerd dat de kachels waar [appellant] van stelt hinder te ondervinden, in gebruik waren. Ook is door toezichthouders niet verzocht aan [persoon A] en [persoon B] om in die kachels te stoken, zodat zij hadden kunnen waarnemen of dan sprake was van het voor de omgeving op hinderlijke wijze verspreiden van rook. Nu dit allemaal niet is gebeurd geven de controles geen representatief beeld van de gevolgen van het gebruik van de houtkachel(s) en de door [appellant] gestelde hinder.
Gelet hierop heeft de rechtbank naar het oordeel van de Afdeling ten onrechte geoordeeld dat de gehanteerde controlemethode toereikend is. Anders dan de rechtbank heeft overwogen, had het college ter voorbereiding van het besluit van 18 februari 2019, meer en gerichter actie moeten ondernemen. Dit betekent dat het besluit van 18 februari 2019 onzorgvuldig is voorbereid en dat het is vastgesteld in strijd met artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht. Het college zal een nieuw besluit op bezwaar moeten nemen waarbij het de nodige kennis vergaart of op het perceel [locatie 1] sprake is van overmatige hinder in de zin van artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012.
Het betoog slaagt.
Uitspraak 2
Uitspraak 202107882/1/R1 – Raad van State
Uit deze uitspraak blijkt dat de gemeente Borsele:
-
De gemeente heeft tijdens de controles niet kunnen vaststellen dat de houtkachels daadwerkelijk aan waren. Dat had wel gemoeten;
-
Nu dit allemaal niet is gebeurd geven de controles geen representatief beeld van de gevolgen van het gebruik van de houtkachel(s) en de hinder;
-
Het college heeft onvoldoende kennis over de relevante feiten en de af te wegen belangen vergaard, zodat zij geen juist besluit KON nemen en dus het handhavingsverzoek niet af had mogen wijzen;
-
Belangrijk citaat uit deze uitspraak: “[buurman] bestrijdt niet zijn houtkachel regelmatig te stoken, hoewel dit volgens zijn stelling minder gebeurt dan enkele jaren geleden. Naar het oordeel van de Afdeling heeft de controle op 2 maart 2020 of daarmee overlast wordt veroorzaakt, niet onder representatieve omstandigheden plaatsgevonden. Er is immers niet vastgesteld of die dag ook werd gestookt. Dat dat het geval was is ook niet waarschijnlijk omdat er die dag een negatief stookadvies was afgegeven en [buurman] stelt dan zijn kachel niet te gebruiken. Het college heeft daarom ten onrechte verdere controles achterwege gelaten. Gelet hierop heeft het college bij de voorbereiding van het besluit op het handhavingsverzoek onvoldoende kennis over de relevante feiten en de af te wegen belangen vergaard. Dit betekent dat [appellant] terecht stelt dat het besluit van 5 november 2020 in strijd met artikel 3:2 van de Awb is vastgesteld. Dit is door de rechtbank niet onderkend. Het college zal een nieuw besluit op bezwaar moeten nemen waarbij het de nodige kennis vergaart of sprake is van overmatige hinder in de zin van artikel 7.22 van het Bouwbesluit 2012.
Het betoog slaagt.
Zie je gelijkenissen met deze twee Raad van State uitspraken dan dien je een bezwaarschrift in. Zie voor meer informatie de site van onze overheid: Hoe kan ik bezwaar maken tegen een beslissing van de overheid? | Rijksoverheid.nl
Stap 3 a Voorlopig bezwaarschrift indienen
Wat moet je in het (voorlopig) bezwaarschrift in ieder geval vermelden:
-
jouw naam en adres;
-
de datum waarop jij het bezwaarschrift schrijft;
-
een omschrijving van de beslissing waartegen jij bezwaar wilt maken;
-
de reden waarom jij bezwaar maakt;
-
jij kunt eventueel jouw gemeente vragen om jouw gegevens niet openbaar te maken. En je te beroepen op de Wet op de Privacy (AVG)
-
jouw (digitale) handtekening.
Je moet het bezwaarschrift ondertekenen. Als je het bezwaarschrift in een andere taal dan het Nederlands hebt geschreven, moet je, als dat wordt gevraagd, voor een goede Nederlandse vertaling zorgen.
Het is mogelijk dat het je niet op tijd (dus binnen zes weken) lukt om aan alle vereisten te voldoen.
Je hebt bijvoorbeeld nog niet alle stukken of een vertaling is niet op tijd klaar. Je moet dan toch maar een onvolledig en voorlopig bezwaarschrift indienen. Als het bezwaarschrift niet binnen zes weken bij het bestuursorgaan is binnengekomen, dan is je mogelijkheid om bezwaar te maken voorbij. In het onvolledige voorlopig bezwaarschrift moeten in ieder geval je naam en adres, de datum en de beslissing waartegen jij bezwaar maakt, staan. Als niet alle gegevens (bijvoorbeeld de reden waarom je bezwaar maakt) in het bezwaarschrift staan, krijg je nog kort de tijd om dit aan te vullen. Doe je dit niet op tijd, dan kan het bestuursorgaan het bezwaarschrift niet-ontvankelijk verklaren. Weet je niet precies wanneer de beslissing is genomen waarvan je nadelige gevolgen ondervindt, dien dan het bezwaarschrift zo spoedig mogelijk in.
Met een voorlopig bezwaarschrift heb je tijd om de gronden voor dit bezwaarschrift later in te dienen. Bij deze een voorbeeldbrief bezwaarschrift (nationaleombudsman.nl).
Dien binnen de door jou voorgestelde termijn en binnen de door jou gevraagde uitstelperiode tijdig de gronden in voor dit bezwaar. Dit noemen we een definitief bezwaarschrift. Bij deze een voorbeeldbrief definitief bezwaarschrift: Commissie voor bezwaarschriften (nationaleombudsman.nl).
Voorbeeld uitgeschreven voorlopig bezwaarschrift.
Tip
Zorg dat je het bezwaarschrift indient binnen zes weken nadat de beslissing bekend is gemaakt. Anders wordt je bezwaar niet meer behandeld. Neem geen risico. Wacht niet tot de laatste dag. Het is verstandig het bezwaarschrift ruim van tevoren te versturen, zodat de kans klein is dat er iets misgaat. Kies je er voor het bezwaarschrift schriftelijk in te dienen? Dan is het verstandig dit aangetekend te doen, zodat je kunt bewijzen dat je het op tijd hebt verstuurd. Breng je het bezwaarschrift toch op de laatste dag naar het bestuursorgaan, doe dat dan tijdens kantooruren en vraag om een bewijs van ontvangst.
Bron: pdf (overheid.nl)
Stap 3 b Definitief bezwaarschrift indienen
Welke gronden kun je aangeven in het definitieve bezwaarschrift?
Een goed voorbeeld voor een wetenschappelijk en feitelijke grond omschrijven we hier. Wanneer de gemeente het handhavingsverzoek afwijst met bijvoorbeeld als reden: “Uit jurisprudentie van de Afdeling (o.a. ECLI:NL:RVS:2018:3295) blijkt voorts dat er geen er zijn geen algemeen aanvaardbare inzichten bestaan over de wijze waarop concentraties fijnstof in de omgeving als gevolg van het gebruik van de houtkachels moeten worden gemeten. Daarom geven ze vaak doorslaggevende betekenis aan de waarnemingen van de toezichthouder.” Kun je verwijzen naar het recente wetenschappelijk onderzoek Samenwerking houtrookonderzoek (voorheen Charred). In dit onderzoek is wetenschappelijk in Nederland vastgesteld dat houtrook schadelijk is voor iedereen. Zo ook bevestigd door het RIVM.
Je kunt verwijzen de volgende citaten, waaruit blijkt dat houtrook altijd schadelijk is voor iedere burger;
-
“Op dagen dat er veel gestookt werd waren er duidelijke pieken te zien in de Levoglucosan metingen”, aldus Gerard Hoek.
-
Dit betekent dus dat hoe dichter je bij de bron woont, hoe groter de blootstelling aan toxische stoffen door houtrook is? “Ja”, aldus Gerard Hoek. De beschreven Levoglucosan meting in dit onderzoek geeft weer wat de gemiddelde bloostelling is van alle houtkachels in de buurt en wijdere omgeving. Als er door je buren wordt gestookt, is de blootstelling nog aanzienlijk hoger. De gemeten blootstelling is daarom een onderschatting van de werkelijke blootstelling van individuele burgers. Daar komt nog eens bij dat gemeten werd op een relatief afgelegen locatie en tijdens mild winterweer. Bij CHARRED is uitdrukkelijk gekeken naar de buurtblootstelling.
-
“Zowel bij gezonde mensen als bij mensen met astma en COPD registreerden wij een toename van gezondheidsklachten (kortademigheid tijdens rust)”, aldus Fleur Froeling. Er was ook een verband te zien met extra medicatie gebruik. Mensen maakte gebruik van extra pufjes of neussprays om de klachten tegen te gaan. Froeling: “Dit laatste gold ook voor gezonde mensen.”