Oldenzaalse kwestie: juridisch breekijzer?
“Hoelang mag houtstook nog?” Die vraag staat pontificaal op de cover van het nieuwste Eigen Huismagazine. Uit een ledenpeiling blijkt dat 44% van de leden-huiseigenaren voor een verbod op de houtkachel is. De publieke opinie verandert. Positief, maar welke vorderingen worden er geboekt in het juridische traject? Stapje voor stapje komt er meer jurisprudentie over houtrookoverlast tot stand.
In november is de uitspraak van de Raad van State te verwachten in de zaak van twee Oldenzaalse buren, Anne-Marie Kuipers en Arie Roeleveld, versus een houtstokende wijkbewoner. Een zaak die eerder in de regionale en landelijke media aandacht kreeg. Het is een goed gedocumenteerde case met veel bewijsmateriaal, onder andere in de vorm van filmbeelden. Voor velen onder ons zit er veel herkenbaars in hun verhaal: frustrerende ‘overleggen’, ernstige chronische gezondheidsklachten, handhavingsverzoeken en handhavers die met eigen neus de overlast beoordelen.
Rol van de gemeente
De huidige stand van zaken is dat gemeenten een burger met houtrookoverlast serieus moeten nemen. Dat was in het verleden wel anders. De verantwoordelijke staatssecretaris Stientje van Veldhoven heeft de gemeenten inzake houtrook de volgende taken toebedeeld: voorlichten, meten en handhaven. De gemeenten doen daar in de praktijk nog te weinig aan, zelfs qua voorlichting schieten ze schromelijk tekort. Desondanks, de rechter toetst bij een juridische procedure ook de rol van de gemeente, in dit geval die van de gemeente Oldenzaal.
In 2019 oordeelde de rechter naar aanleiding van overlast in Helmond dat een gemeente meer moet doen dan alleen beoordelen of de houtkachel wel of niet aan de technische eisen van het Bouwbesluit voldoet. De rechtbank vroeg advies in bij de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak, verder geciteerd als StaB, over hoe gemeentes voortaan met houtrookoverlast moeten omgaan. Behalve voorlichting (de zachte aanpak), een stappenplan (de harde aanpak)adviseerde de StAB een rekenmethode en een norm van de geuruitstoot. De rechtbank oordeelde dat de door de StAB aangedragen rekenmethode en norm in de praktijk nog verder moeten worden ontwikkeld.
Overijsselse geurnorm
Wat specifiek aan de Oldenzaalse zaak is, is dat de advocaat zich baseert op een bestaande methodiek die in de provincie Overijssel officieel wordt toegepast bij het beoordelen van geurhinder. Deze methodiek is betrouwbaarder en objectiever dan de neus van de handhaver. In de praktijk wordt deze methodiek toegepast voor het beoordelen van bedrijven op industrieterreinen, maar kan, aldus de advocaat Bibi Krot van advocatenkantoor Habitat, juridisch gezien ook worden toegepast worden op woongebieden. Haar argumentatie: wanneer het overschrijden van de geurhindernorm ongezond is voor de mens op het industrieterrein is bij overschrijden van dezelfde geurhinder ook gezondheidsschade bij de burger in de woonwijk. De gehanteerde methode is volgens de advocaat ook de enige bestaande objectieve methode voor het vaststellen van geurhinder.
Mocht de rechter in deze argumentatie meegaan, dan biedt dit perspectief voor gehinderden. Tot nu toe kregen alleen bedrijven te maken met sancties, tot zelfs sluiting toe, als ze niet aan de norm voldoen. Stokers mogen daarentegen vrijwel ongehinderd hun gang gaan. In dit geval zijn stooktijden afgesproken met de gemeente Oldenzaal, desondanks is er volgens Krot sprake van normoverschrijdend stookgedrag.
In november doet de rechter uitspraak en kunt u hier meer nieuws over de reikwijdte van de uitspraak verwachten. En het antwoord op de vraag of deze kwestie inderdaad het breekijzer is geworden waarop velen op hopen.
