Houtrook veroorzaakt gezondheidsklachten en stankoverlast bij omwonenden. Kinderen, ouderen en mensen met luchtwegklachten hebben hier eerder last van. Deze kwetsbare groep mensen verwacht dat bestuurders opkomen voor hun belangen. Een effectief beleid met duidelijke regels, zoals een verbod bij weinig wind en bij klachten, zou dan een goede eerste stap zijn naar gezondere lucht. Vragen over handhaving? Onze Nederlandse brandweer weet raad!
Bij Stookwijzer ‘code rood’ wordt 35% van alle klachten gemeld
Wanneer het weinig waait – minder dan 2 m/s – dan geeft de Stookwijzer ‘code rood’ aan: het advies aan stokers om niet te stoken. Bij de Stookwijzer kunnen omstanders ook een klacht melden over houtrook. Uit recent onderzoek naar de Stookwijzer, bleek 35% van alle gemelde klachten gedaan tijdens wind minder dan 2 m/s (‘code rood’). Zie de figuur, met geheel onderaan de bronvermelding. Een verbod op stoken bij weinig wind (‘code rood’) en bij ‘code oranje’, is een eerste stap om klachten te verminderen. Net als bij te snel rijden op de snelweg, is ook controle op met-te-weinig-wind-stoken vereist, om deze regel te handhaven. Onze Nederlandse brandweer en de politie hebben hiervoor alle expertise.
Brandweer Twente en de Snuffeldrone
Nederland loopt voorop in Europa met de ontwikkeling en inzet van drones met infrarood- en sensortechnologie voor het opsporen van gevaarlijke stoffen. Ze worden ook wel ‘snuffel-drones’ genoemd. Brandweer Twente vervult hierbij een voortrekkersrol. Met een drone uitgerust met een warmtebeeldcamera (infrarood) worden hittebronnen gelokaliseerd, waarna sensoren de vrijgekomen stoffen identificeren. Voor houtstook kan gedacht worden aan een fijnstof sensor (PM2,5). Op een avond met weinig wind, kan een snuffel-drone een rondje vliegen en alle locaties vinden waar in de buurt toch hout wordt gestookt.
Samenwerking met de politie
De brandweer heeft inmiddels een landelijke ‘vliegorganisatie’ opgezet (met in zeven regio’s een projectteam), in nauwe samenwerking met politie en defensie. Er zijn wettelijke kaders ontwikkeld waarbinnen de brandweer drones mag inzetten voor het handhaven van overtredingen. Waarnemingen van het brandweer drone-team kunnen direct met de politie worden gecommuniceerd. Ook de politie beschikt inmiddels voor elke regio over drones met camera en vaak een warmtesensor – zo’n 200 in totaal.
Vliegen in het donker en boven de bebouwde kom
Met pilots in de regio’s Midden- en West-Brabant en Twente is ervaring opgedaan en een handboek met regels geschreven. Dit resulteerde in toestemming om met drones in het donker en boven aaneengesloten bebouwing te mogen vliegen.
Amersfoort werkt aan een stookverbod bij code rood en oranje
Amersfoort gaat in haar Omgevingsplan houtstook verbieden bij code rood en oranje van de Stookwijzer. De gemeente Amersfoort voerde al meerdere jaren een bewustwordingscampagne met betrekking tot houtstook, maar met weinig resultaat. Daarom nu een verbod. Argumenten: houtstook is een ernstige bedreiging voor de gezondheid, met name voor mensen met luchtwegklachten. Er zijn 1,2 miljoen mensen met chronische luchtwegklachten in Nederland. Zij kunnen zichzelf niet of nauwelijks beschermen tegen rookoverlast van buren. Informatie hierover van de gemeente Amersfoort lees je hier.
Conclusie
Rook is altijd ongezond, ook houtrook. GGD’en pleiten daarom voor verregaande reductie van houtstook. Een stookverbod zoals in Amersfoort en Assen is een eerste stap naar gezondere lucht. De inzet van drones en/of de expertise van brandweer of politie kan een innovatieve oplossing bieden voor het handhaven van zo’n stookverbod.
Voor meer informatie van de brandweer over drones klik hier of daar. Voor meer informatie van de politie over drones klikt u verder (op bladzij 122).
Bron onderzoek Stookwijzer, inclusief figuur 4: Doorontwikkeling stookwijzer, R. Gielissen, S. Teeuwisse in Tijdschrift Lucht, nr. 4, december 2023,
