FAQ
Er zijn volgens het CBS in Nederland naar schatting ruim 1 miljoen houtstook installaties in gebruik. Het aantal uren dat gestookt wordt, de hoeveelheid hout en andere stoffen en wat hiervan de emissies bedragen is niet goed bekend bij de overheid. Het toenemende aantal houtkachels, het slechte stookgedrag en de hoge bevolkingsdichtheid van Nederland zorgen ervoor dat er in woongebieden grote overlast ontstaat. De rijksoverheid vindt dit een lokaal probleem, maar de gemeenten hebben onvoldoende kennis en middelen om dit probleem aan te pakken. En fijnstof stopt niet bij de gemeentegrens.
Risico op kanker door houtrook is 12x groter dan door tabaksrook.
Tabaksrook veroorzaakt schade gedurende 30 seconden na inhalering.
Houtrook blijft 40x langer in het lichaam en veroorzaakt daardoor meer schade. (EPA, Rozenberg 2001)
Houtrook staat op de lijst geurhinder (CBS) op nummer één.
1 kg hout is ca 160 microgram dioxines. Getest met verschillende houtsoorten en kachels. (Nestrick, 1982). Dioxine veroorzaakt kanker en leveraandoeningen.
Houtrook kan het DNA veranderen.
Houtrook verhoogt de kans op longziekten, hart- en vaatziekten. Mensen met deze aandoeningen lopen nog meer gevaar.
Bij een 5 microgram per kubieke meter PM2,5 hoger jaargemiddelde fijnstof PM2.5 neemt de kans op longkanker met 18% toe.
Bij een 10 microgram per kubieke meter PM10 hoger jaargemiddelde fijnstof neemt de kans op longkanker met 22% toe.
Zorgwekkend is dat onderzoekers geen fijnstof grens vonden waaronder het risico nul is. (ESCAPE 17 Europese landen july 2013)
Kinderen zijn extra kwetsbaar door luchtverontreiniging voor houtkachels. (Bureau Blauw)
Het gebruik van houtkachels vergroot de kans op luchtwegaandoeningen ook bij de stoker en medebewoners.
Houtstook geeft puntbelasting. Officiële fijnstofmetingen die Het RIVM uitvoert vinden plaats bij achtergrondstations, verkeersbelaste stations en industrieel belaste stations. Hierbij verhogen landelijke houtrookemissies de gemiddeldes wel, maar wordt de echte impact niet zichtbaar. Burgermetingen in de buurt van actieve houtstokers tonen echter wel de extreem hoge fijnstofpieken aan.
17 tot 79% gemeten fijnstof in huizen is afkomstig van houtkachels. (Naaher)
Redelijk schone kachel bij stabiele lucht, koude windstille avond verbranden van 3 kg hout kan een gebied van 200x200m met 50mg per kubieke meter aan fijn stof belasten (ECN).
Bij 5 microgram per kubieke meter PM2,5 neemt de kans op longkanker met 18% toe
Bij 10 microgram per kubieke meter PM10 neemt de kans op longkanker met 22% toe
Zorgwekkend is dat onderzoekers geen grens vonden waaronder het risico nul is. (ESCAPE 17 Europese landen july 2013)
In 2007 -> 25,3 gr dioxines in de lucht waarvan 20,7 gram veroorzaakt werd door consumenten (TEQ).
1 kg hout is gelijk aan circa 160 microgram dioxines. Getest met verschillende houtsoorten en kachels. (Nestrick, 1982). Dioxine veroorzaakt kanker en leveraandoeningen.
In fijn stof zitten kankerverwekkende stoffen, naast bijtende en irriterende stoffen, oxidatieve ontsteking bevorderende stoffen en bloeddrukverhogende stoffen.
Houtrook bestaat NOx (stikstofoxide), CO koolmonoxide, Polycyclische aromatische koolwaterstoffen ofwel PAK’s, dioxine
Volgens www.emissieregistratie.nl is houtstook door particulieren de grootste bron van fijnstof in Nederland wat betreft fijnstof en dioxines.
Methaan is erg slecht voor het milieu.
Een houtkachel vervuild 1000x meer dan een gaskachel.
17 tot 79% gemeten fijnstof in huizen is afkomstig van houtkachels (Naaher).
TNO, NEN en DIN keurmerk is gebaseerd op techniek. Zegt weinig over rendement en emissie.
Onderzoek van Den Tonkelaar in 1984 gaf al aan dat 20% van de huishoudens een houtkachel of open haard heeft.
Iedere kilo verstookt hout kost de maatschappij 4€ (ziek en verloren levensjaren).( US Environmental Protection Agency)
Stank is hinder. Verlies van woongenot kost €95,14 – €185,42 per gezin per jaar. ( Rijkswaterstaat)
Elke kg uitstoot pm10 kost de overheid €376,91 aan gezondheidskosten.
Gezien de problemen die Nederland heeft om aan de EU eisen van luchtkwaliteit de voldoen is het tijd voor vergaande maatregelen. Ook gezien de eisen die waarschijnlijk in 2020 worden gesteld.
Fijnstof concentratie ligt 25% hoger dan het Europees gemiddelde.
Oplossingen
Verkoop
- Waarschuwingslabels op houtkachels en op site van de verkoper. Kankersymbool, uitroepteken en gevaar voor milieu. Zie boven.
- Houtgestookte installaties mogen geen misleidende milieuvriendelijke keurmerken bevatten.
- Verplicht stookbrevet voor kachelgebruikers.
- Verplichte acceptatie stookrichtlijnen bij aanschaf van houtgestookte installaties. Onderdeel zijn de gemeentelijke verordeningen. Koper kan hierdoor nooit terugvallen op onwetendheid. Hierin is ook aangegeven dat de koper voldoende bekend is met de gevaren van de emissie van houtstook voor zich zelf en de omgeving.
- Verkoper mag alleen kachels verkopen waarvan de capaciteit past bij de woning. Als bij controle blijkt dat dit niet de situatie is, is dit boetewaardig.
Onderzoek/controle
- Meten bij puntbronnen. Deugdelijke systemen en geen jaargemiddelden of salderen. Metingen op piekmomenten (zoals flitspalen bij snelheidsovertredingen).
- Onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek gevolgen/emissies houtstook in woonwijken.
Overheid/gemeentelijk beleid
- Stookverbod binnen de bebouwde kom, vergunningensysteem op houtkachels buiten de bebouwde kom. De staatsecretaris van mevrouw Mansveld heeft in kamervragen als meest eenvoudige oplossing voorgesteld “De simpelste oplossing zou zijn om het stoken van houtkachels te verbieden.”
- Verbod houtkachels als primaire verwarmingsbron.
- Landelijke overheidscampagne met veel aandacht voor de (gezondheids) risico’s van houtstoken.
- Verbod op gebruik van vervuilende stookinstallaties (met terugwerkende kracht).
- Regelgeving geldt voor alle (in gebruik zijnde) stookinstallaties.
- Verplichte registratie van houtkachels in gemeenten. Gemeenten heffen belasting op houtkachels.
- Korting op onroerendgoedbelasting bij gebruik van schone brandstoffen. En toeslag bij vervuilende brandstoffen.
- Verplichte deskundigheid bij verantwoordelijk gemeenteambtenaren. Kennis op actueel niveau houden.
- Snuffelploeg onafhankelijk van gemeente.
- Laagdrempelig (eventueel) anoniem meldsysteem voor burgers. Duidelijke afhandeling van de klacht (klager serieus nemen) door gemeenten.
- Eisen dat houtstook geen hinder voor omwonenden mag opleveren. Hinder concretiseren: bijvoorbeeld: na opstook max. 10 minuten geuroverlast. Rest van de dag geen geur tot kachel uit gaat (weer max. 10 minuten).
- Verordeningen werkbaar maken (SMART). Voorbeeld regelgeving industrie.
- Stoken vraagt om een vergunning. Gespecificeerd (periode, hoeveelheid, weersinvloeden, ed).
- Landelijk beleid specifiek op stookoverlast gerichte wetgeving verplicht/helpt de gemeenten de regelgeving aan te passen.
- Landelijke verordening die voorziet in grenswaarde voor stof en roet, koolmonoxide voor kachels (Duitsland)
- Verbod van vuurkorven, tuinhaarden, barbecues en andere op hout gestookte installaties. Deze zijn zonder enige twijfel bron van overlast en fijnstof.
- Verplichting gebruik werkend filtersysteem (ook bij bestaande kachels).
- Belasting op hout.
- Niet stoken onder windkracht 4 bij mist of verwachte mist (inversieweer). Melding via site gemeente. En strenge handhaving.
- Stookseizoen instellen van maximaal 3 maanden (winter).
- Laagdrempelige procedure om bezwaar aan te tekenen tegen overlast bij de gemeente De stoker moet aantonen dat hij niet de veroorzaker is van overlast i.p.v. de melder.
- Ondersteuning van mensen die in de rook zitten ( GGD, Gemeente, mediation)
- Gecertificeerde schoorsteenvegers conform de Duitse normen. Samenwerken met milieupolitie.
- Periodieke inspectie van schoorsteen, kachel en hout ( bijvoorbeeld BOA is een buitengewoon opsporingsambtenaar of brandweer)
- Houtverkoop gereguleerd. Verkocht hout voldoet aan kwaliteitseis.
- Opslag hout bij stoker volgens richtlijnen. Deze wordt gecontroleerd.
- Verbod doe-het-zelf houtkap/hout rapen voor houtstook.
- Voorlichting goed en schoon stoken.
- Voorlichting effecten houtrook op mens (zie voorbeeld België, site luchtkwaliteit.vmm.be).