Particuliere houtstook is geen kleine vervuiler, dat blijkt uit de uitstoot van PM2,5 fijnstof, PAK en benzeen. We hebben de definitieve overheidscijfers uit 2022 overzichtelijk in beeld gebracht in onderstaande infographics. Deze uitstoot komt van een kleine minderheid van 20% huishoudens die binnen en/of buiten op hout stookt (I&O research). Binnen wordt door 12,6% gestookt (CBS) .
Deze cijfers houden nog geen rekening met de toename van houtstook, als gevolg van de gestegen gasprijs. Het kachelmodel van TNO schatte het houtgebruik voor 2022 juist lager in vanwege de warmere winters.
Dat is opmerkelijk omdat het aantal brandhoutbedrijven bij de KvK is verdubbeld in de afgelopen jaren, volgens Pointer. Deze bedrijven konden de sterk toegenomen vraag naar brandhout in 2022 ook nauwelijks aan, volgens BNNVARA. Ook TNO geeft elders aan dat de uitstoot van houtstook is toegenomen.
Houtstook met 27% grootste bron van fijnstof
Houtrook is in Nederland met 27% de grootste bron van het PM2,5 fijnstof. Houtstook binnen is verantwoordelijk voor 23%. Zowel het uitgestoten PM2,5 zelf als dit percentage is lager dan het jaar ervoor (24%). Andere grote bronnen zijn de industrie met o.a. Tata Steel, zeescheepvaart en het wegverkeer.
Wetenschappers hebben sterk bewijs dat dit fijnstof bij de oude WHO-norm – die in 2030 wordt ingevoerd – schade kan toebrengen aan vrijwel elk orgaan en veel invaliderende ziekten en nog 11,8% extra sterfte in Europa veroorzaakt. Lees eventueel bij ‘Effecten op de gezondheid’.
Door de hoge piekwaarden rondom de bron ligt het percentage van houtstook in woonwijken veel hoger dan deze 27%, volgens metingen van Scapeler en ECN.
Moderne EcoDesign houtkachels produceren 3.100x meer fijnstof dan CV op gas
Volgens Deense en Duitse wetenschappers stoten nieuwe EcoDesign houtkachels 3.100x meer PM2,5 fijnstof uit dan de CV op gas. Houtstook is dus een zeer vervuilende vorm van verwarmen. Het spreken over ‘schonere’ houtkachels is daarom misleidend.
Houtstook met 75% grootste bron van PAK
Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK) zijn cel beschadigend en kankerverwekkend. Zij worden door de overheid gerekend tot de Zeer Zorgwekkende Stoffen. Daarom is de industrie wettelijk verplicht om de uitstoot ervan te voorkomen en indien onmogelijk te minimaliseren. Houtrook blijkt in Nederland met 75% verreweg de grootste bron van PAK; de industrie inclusief Tata Steel is verantwoordelijk voor 3%.
Volgens Europees onderzoek blijken de (geoxideerde) PAK in het fijnstof de belangrijkste bron van de (oxidatieve) weefselschade door PM2,5, gezien als het werkingsmechanisme naast de (veroorzaakte) ontstekingsreacties. Lees eventueel verder bij ‘Fijnstof gevaarlijk’.
Houtstook met 29% grote bron van benzeen
Houtrook is in Nederland met 29% een grote bron van benzeen. Ook benzeen wordt gerekend tot de Zeer Zorgwekkende Stoffen. Benzeen verhoogt het risico op bloed- en beenmergkanker. Ook voor deze stof is er geen veilige ondergrens, wat betekent dat het risico hierop altijd toeneemt.
Wil je een pdf van de infographics downloaden ga dan naar onze infographics.
Wil je meer lezen over het onderzoek van Pointer klik dan hier of over de sterk toegenomen vraag naar brandhout bij BNNVARA, klik daar. Meer lezen over de uitstoot van de EcoDesign klik op uitstoot en kijk op bladzij 7. Wil je informatie over benzeen klik dan hier of wil je kijken bij de Emissieregistratie klik daar.